Voorlezen voor mensen met een visuele beperking

Het menselijk geheugen is best een raar ding. Herinneringen vervagen, veranderen en kloppen soms gewoonweg niet. Onze hersenen zijn nu eenmaal geen harde schijf en ons onderbewustzijn veranderd onze herinneringen ongemerkt met de tijd telkens een heel klein beetje. Onze herinneringen zijn niet objectief.

Ik sprak laatst met iemand over zomer- en wintertijd en over tijdzones. In Nederland kennen we bijvoorbeeld sinds 1940, inderdaad dankzij de Duitse bezetter, de middel-Europese tijd (CET). Daarvoor kenden we in Nederland de Amsterdamse tijd, die hierop ongeveer 20 minuten achterliep en nog veel vroeger had elke dorp en elke stad zo ongeveer zijn eigen tijd, die afhing van de nauwkeurigheid van de kerkklok.

Ik herinnerde me tijdens dit gesprek opeens dat ik vroeger met mijn ouders, ik moet een jaar of zes zijn geweest, elke zomer wel naar familie in Duitsland ging en dat er dan een uur tijdsverschil was. Ik had ooit al eens gelezen dat we sinds 1940 in Nederland in dezelfde tijdzone zitten als onze Oosterbuur, dus ik twijfelde aan mijn herinnering en wilde zeker weten of deze wel klopte.

Omdat ik twijfelde aan mijn herinnering ben ik gaan zoeken en wat bleek? In Europa is niet in alle landen tegelijk de zomertijd ingevoerd. In Nederland in 1977 en in Duitsland pas in 1980. Mijn herinnering klopte dus. Drie jaar lang, van mijn zesde tot en met mijn negende levensjaar, moesten wij elk bezoek aan Duitsland ons horloge een uur naar achteren zetten. Het was er een uur vroeger dan in Nederland. Dat, samen met het wisselen van guldens naar Duitse marken aan de grens, maakte dat een indrukwekkende belevenis die mij, drieƫnveertig jaar later gewoon is bijgebleven.

Later bedacht ik me ook nog dat we met nieuwjaar de familie in Duitsland wel om twaalf uur ’s nachts belden om ze het aller beste voor het komende jaar te wensen.

Grappig hoe je zo opeens een herinnering naar boven kunt halen die verdwenen leek te zijn.